គតិបណ្ឌិតបុរាណទាំង10

១៖ វិធីសាស្ត្រនៃការបង្រៀនមាន២ផ្នែក គឺទ្រឹស្តី និងការអនុវត្តផ្ទាល់។ ក្រុមទស្សនវិទូបុរាណក្រិច មានសូក្រាត (៤៦៩-៣៩៩ មុន គ.ស), ប្លាតុង (៤២៧-៣៤៧ មុនគ.ស) និងអារីស្តូត (៣៨៤-៣២២ មុនគ.ស) អារីស្តូត ជាគ្រូរបស់ព្រះចៅអធិរាជ អាឡិចសង់ដឺរ ឌឹហ្គ្រេត ព្រះមហាក្សត្រម៉ាសេដូន ដែលបានវាតទីពង្រីកចក្រភពពាសពេញពិភពអឺរ៉ុប ធ្លាយដល់ចក្រភពពែក្យ អេហ្សីប និងឥណ្ឌា។

២៖ មនុស្សឆ្លាត គេមិនដែលប្រាប់អ្នកដទៃថាខ្លួនជាមនុស្សឆ្លាតនោះទេ។ អ្នកខ្លាំងលាក់មុខ ស៊ឺ ម៉ាអី (១៧៩-២៥១) មេទ័ពបង្រួបបង្រួមប្រទេសចិនបុរាណ ក្រោយសម័យសាមកុក និងជាដូនតានៃរាជវង្សជិន ដែលមានអាយុកាលជាង១០០ឆ្នាំ (២៨០-៤២០) ក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្របុរាណចិន។

៣៖ ទុក្ខរបស់ប្រជារាស្ត្រ ជាទុក្ខរបស់ព្រះមហាក្សត្រ។ ព្រះចៅអធិរាជខ្មែរដ៏ល្បីល្បាញនៃសម័យមហានគរ គឺព្រះបាទជយវរ្ម័នទី៧ (ជយវធ៌ន) ព្រះអង្គត្រូវបានប្រសូតឡើង នៅឆ្នាំ១១២៥ និងបានសោយរាជ្យសម្បត្តិ នៅឆ្នាំ១១៨១ ប៉ុន្តែគេមិនដឹងថាព្រះអង្គសោយទិវង្គតនៅឆ្នាំណានោះទេ (ប្រហែលដល់ឆ្នាំ១២១៨) ដោយបន្សល់ត្រឹមតែព្រះមរណនាមថា «ព្រះមហាបរមសៅគត» និងសំណង់ស្ថាបត្យកម្មដ៏ច្រើនក្រៃលែងពាសពេញចក្រភពរបស់ព្រះអង្គ។

៤៖ ដើរខុសមួយជំហាន អាចធ្វើឲ្យការងារធំបរាជ័យ។ សង្គ្រាមវិទូបុរាណចិនសម័យពហុនគរ តាំងពីមុនគ្រិស្តសករាជ គឺមេទ័ព ស៊ុន អ៊ូ ឬ ស៊ុន វូ អ្នកខ្លះហៅលោកថា ស៊ុន ជឺ (៥៤៤-៤៩៦ មុនគ.ស)។

៥៖ ប្រសិនបើអ្នកចង់ឲ្យការងារមួយធ្វើបានល្អ ត្រូវធ្វើវាដោយខ្លួនឯង។ ព្រះចៅអធិរាជ ណាប៉ូឡេអុង បូណាផាត ឬ ណាប៉ូឡេអុងទី៤ (១៧៦៩-១៨២១) នៃចក្រភពបារាំង។

៦៖ «ព្រះមហាក្សត្រ» មិនមែនខ្លាំងត្រង់សម្លាប់សត្រូវបានច្រើនប៉ុណ្ណានោះទេ តែខ្លាំងត្រង់ជួយជីវិតប្រជារាស្ត្របានច្រើនប៉ុណ្ណា។ សុភាសិតឥណ្ឌាបុរាណ។

៧៖ បុគ្គល ឬក្រុមបុគ្គលណាដែលព្យាយាមបង្កើតច្បាប់ប្រាសចាសនឹងច្បាប់ធម្មជាតិ បុគ្គល ឬក្រុមបុគ្គលនោះនឹងទទួលបរាជ័យ។ ទស្សនវិទូជនជាតិបារាំង អាល់ប៊ែរ ខាមូស។

៨៖ អំពើណាដែលអ្នកពុំចង់ឲ្យគេធ្វើមកលើរូបអ្នក ចូរអ្នកកុំធ្វើអំពើនោះទៅលើអ្នកដទៃ។ ទស្សនវិទូបុរាណចិន ខុនជឺ (៥៥១-៤៧៩ មុន គ.ស)។

៩៖ បើយើងមានគោលជំហរច្បាស់លាស់ ទោះស្លាប់ក៏ត្រូវប្រកាន់គោលជំហររបស់យើងឲ្យជាប់។ នាគដេក ជូកឺ ខុងមីង ទីប្រឹក្សានគរស៊ូរបស់មហាក្សត្រ លាវ ប៉ី។

១០៖ គិតល្អគឺជារឿងមួយ ធ្វើល្អក៏ជារឿងមួយដទៃទៀត។ មេដឹកនាំដ៏មានកេរិ៍តឈ្មោះល្បីល្បាញរបស់ឥណ្ឌា មហាត្មៈ គន្ធី (១៨៦៩-១៩៤៨)៕